PSYCHOTERAPIA WIĘZI PRENATALNEJ
Bliska jest mi psychoterapia więzi prenatalnej. Psychoterapia więzi prenatalnej i okołoporodowej daje możliwość pomocy osobom, których problemy spowodowane są wczesnymi traumami, powstałymi w okresie ciąży lub porodu, a także w okresie wczesnego niemowlęctwa. W wywiadzie staram się zbierać informacje o tym najwcześniejszym okresie życia, by lepiej zrozumieć moich pacjentów.
Najbardziej pierwotną potrzebą każdej istoty ludzkiej jest potrzeba więzi – w głębi serca każdy pragnie kochać i być kochanym (bezwarunkowo). Pierwszą osobą, z którą człowiek nawiązuje więź, jest jego matka. Jakość tej pierwotnej więzi ma kluczowy wpływ na jakość całego życia. Płód nie ma możliwości, aby uciec przed trudnymi uczuciami i przeżyciami swojej matki, gdyż jest w nich stale zanurzony. Kiedy matka się boi, boi się również płód w jej łonie. Kiedy matka cierpi, płód cierpi wraz z nią. Jeżeli dziecko prenatalne doświadcza akceptacji i miłości matki – przyjmuje siebie, staje się ufne wobec ludzi, pewne swojej wartości i czuje się w świecie bezpiecznie. Traumy z tego okresu (trauma poczęcia, trauma porodowa i wczesnodziecięca) wyciskają piętno na całe życie (są to tzw. pierwotne imprinty), powodując chroniczne cierpienie, poczucie niskiej wartości, permanentne zagrożenie, lęk przed bliskością, nieufność w relacjach, niemożność uwolnienia swoich talentów i potencjałów, manifestowanie się chorób psychosomatycznych (zwłaszcza autoagresywnych), a nawet odbieranie sobie prawa do istnienia. Wiele dzieci poczyna się wbrew oczekiwaniom i chęciom swoich rodziców i już w łonie doświadcza traumy odrzucenia. Wiele przeżywa śmiertelne niebezpieczeństwo z powodu zagrażającego poronienia, czy rozważanej aborcji. Dzieci prenatalne cierpią, kiedy rozczarowują rodziców swoją płcią. Odbijają się na nich problemy życiowe matek, ich lęki i niepokoje, doświadczane utraty (np. żałoba u matki), problemy w małżeństwie (np. rozwód lub zdrada w czasie ciąży), egzystencjalne zmiany w tym czasie (np. emigracja, klęska żywiołowa, przeprowadzka, eksmisja, bankructwo, itp.) i wszelkie inne.
Trauma porodowa i przedporodowa, a zwłaszcza możliwość zachowania osobistych śladów pamięciowych z tego okresu wzbudza ogromny lęk, dlatego jest to trauma kolektywnego wypierania. Z tego powodu także większość psychoterapeutów pomija prenatalne przeżycia swoich pacjentów. Nierzadko pacjenci, mimo lat psychoterapii, nie uzyskują pełnego wyleczenia, dopóki ich najwcześniejsze przeżycia i traumy nie zostaną rozpoznane, uznane i właściwie leczone.
Pierwotne ślady pamięciowe nie są zapisane w korze mózgowej (tzw. pamięć explicite, pamięć jawna), zatem nie pamiętamy ich w taki sposób, w jaki pamiętamy siebie i swoje życie po urodzeniu. Pierwotne ślady pamięciowe są pamięcią ciała (tzw. pamięć implicite, pamięć utajona), a ich zapis dokonuje się na błonie komórkowej, a komórką jesteśmy już od momentu poczęcia.
Dzięki współczesnym osiągnięciom neurobiologii i neuronauki (m.in. Nagroda Nobla w 2000 roku dla Erica Kandela za badania nad fizjologicznymi podstawami mechanizmów pamięci) a także dzięki głębszym sposobom pracy psychoterapeutycznej (psychoterapie prowadzone w regresie), możliwa jest pomoc osobom niosącym skutki pierwotnej traumy. Ciało pamięta. Wyparte do nieświadomości treści traumy wdzierają się w codzienność i nazywane są „przeznaczeniem”. Można próbować to zmienić, zajmując się źródłem problemu.
Nieodzownym elementem skuteczności i etyczności psychoterapii więzi prenatalnej jest własna psychoterapia psychoterapeuty pracującego z tym delikatnym obszarem – w myśl zasady mówiącej o tym, że można doprowadzić kogoś do miejsca, do którego samemu się dotarło.
Własną psychoterapię więzi prenatalnej odbyłam u Barbary Jakel w Wiedniu (w latach 2015-2020) www.barbarajakel.at, która opracowała autorską metodę pracy z traumami prenatalnymi (PPP – Pre and Perinatal Oriented Psychotherapy) rozwijaną początkowo przy ISPPM – International Society for Pre- and Perinatal Psychology and Medicine (Niemcy), a także podczas psychoterapii szkoleniowej w Akademii Prenatalnej w Krakowie (w latach 2023-2025) prowadzonej przez Agnieszkę Rubinowską www.akademiaprenatalna.pl. Łącznie ponad 350 godzin własnej psychoterapii więzi prenatalnej.
POMOC PAROM STARAJĄCYMI SIĘ O POTOMSTWO I DOŚWIADCZAJĄCYMI TRUDNEGO RODZICIELSTWA
W pracy psychologa i psychoterapeuty szczególnie mi bliski jest okres prenatalny i perinatalny (tzn. czas przed urodzeniem i okołourodzeniowy). Koncentruję się na wsparciu kobiet/par w obszarze ekologicznej prokreacji (psychologiczne aspekty niepłodności) a także towarzyszę w trudnym rodzicielstwie prenatalnym (zagrożona ciąża), perinatalnym (traumatyczny poród) i neonatalnym (trudny połóg, odrzucenie dziecka, lęk przed macierzyństwem, „baby blue”, niczym nieutulony płacz noworodków i niemowląt).
POMOC RODZICOM PO STRACIE DZIECI PRENATALNYCH
Towarzyszę rodzicom w procesie żałoby po stracie dzieci prenatalnych (poronienia, martwe porody, śmierci noworodków). Poświęciłam temu zagadnieniu książkę zatytułowaną „Witraże w ciemności, czyli o przedwczesnej śmierci dziecka. Książka niosąca światło”.
Należę do zespołu Śląskiego Hospicjum Perinatalnego www.hope.katowice.pl. Jesteśmy po to, by świadoma decyzja rodziców o urodzeniu dziecka obciążonego poważną chorobą już w okresie prenatalnym, okazała się najsłuszniejszą decyzją w ich życiu. Badania prenatalne pozwalają diagnozować, a dzięki temu niejednokrotnie leczyć lub minimalizować niekorzystne następstwa wielu chorób u poczętych dzieci. Czasami jednak rodzice otrzymują dramatyczną diagnozę. Dowiadują się, że ich poczęte dziecko jest nieuleczalnie chore, że zdiagnozowana u niego wada jest tzw. wadą letalną, co oznacza, że szanse dziecka na przeżycie są znikome, że nie będzie można go wyleczyć i że prawdopodobnie umrze przed porodem, bądź w niedługi czas po nim. Jestem psychologiem wspierającym rodziców w tej trudnej drodze żałoby, która zaczyna się już z chwilą, kiedy utracona zostaje wizja szczęśliwego macierzyństwa.